آموزش مهارت های زندگی به کودکان | یک کار ضروری
تربیت فرزندان یکی از مهمترین وظایف والدین است. آموزش مهارت های زندگی به کودکان پس از تامین نیازهای اولیه، از اولویتهای تربیتی آنها است. کودکانی که امروز در محیط امن خانواده و تحت مراقبت والدین قرار دارند، به زودی وارد اجتماع میشوند و تشکیل خانواده میدهند. والدین الگوی فرزندان هستند و تمامی رفتار و کارهایشان در ذهن کودکان ثبت میشود و تاثیر بسیار زیادی بر شخصیت آنها میگذارد. از این رو بهتر است که والدین با مهارتهای زندگی و آموزش آنها آشنایی داشته باشند تا بتوانند آنها را به خوبی به کودکان خود آموزش دهند. تربیت کودکان کاری تخصصی و پیچیده است.
انسان گاهی اوقات در اثر مشکلات زندگی، در شرایطی قرار میگیرد که احساس ناامیدی و درماندگی میکند و فکر میکند که سختیهای زندگی بسیار فراتر از آستانه تحمل اوست. گاهی وقتها در اثر ارتباط با دیگران و رفتارهای برخی افراد احساس استیصال میکند و شتاب زده و عجولانه برخورد میکند. تمامی این مشکلات به دلیل ناپختگی و عدم آموزش مناسب مهارت های زندگی به فرزندان است. پس بهتر است از هم اکنون مهارت های زندگی را به فرزندان خود آموزش دهید تا در آینده زندگی بهتری داشته باشند
1- ارتباط و تعامل با دیگران به کودکان
. تعاملات میان خواهر و برادرها و دوستان تمرینی بسیار موثر برای رویارویی با مشکلات زندگی است. کودکان باید بیاموزند تا در عین احترام گذاشتن به دیگران و کنترل خود، حق خود را بگیرند و نظر خود را به راحتی بیان کنند. مثلا برای این منظور میتوانید از بچه ها بخواهید یکدیگر را نقاشی کنند و هر وقت که یکدیگر را رنجاندند، قسمتی از نقاشی را پاره کنند. این کار تاثیر بسیار زیادی بر کودکان دارد و به آنها میفهماند که رنجاندن دیگران چه تاثیر بدی بر آن ها میگذارد.
2- مدیریت زمان در فرزندان
مهارت مدیریت زمان یکی از مهارت های مهم و اساسی دوران بزرگسالی است. کودکان باید مدیریت زمان را در زندگی بیاموزند و با فعالیت های بیهوده و مفید آشنا شوند. مثلا باید بدانند که تماشای زیاد تلویزیون تاثیر بدی بر آنها و زندگی شان میگذارد. وقتی که کودک بزرگ شد باید یک ساعت مخصوص برای خود داشته باشد و بیاموزد که باید برای بیدار شدن از خواب تقلا کند. کودکان خود را تشویق کنید تا کارهای مدرسه شان را در زمان مقرر انجام دهند. حتی میتوانند کارهای روزانه خود را یادداشت کنند تا یک برنامه درست برای انجام آنها داشته باشند. در صورتی که برای انجام به موقع کارهای خود اضطراب زیادی دارد راهی پیدا کنید تا موجب آرامش او شود.
3- مدیریت مالی
اجازه دهید تا کودکان تصمیم های مالی کوچکی برای خود بگیرند. بچه ها با اشتباه در موقعیتهای کنترل شده، چیزهای زیادی میآموزند. بچه ها باید یاد بگیرند تا پول خود را چگونه خرج کنند. شرایط و مقررات را برای آنها مشخص کنید مثلا اگر ماهانه به آنها پول میدهید باید بدانند که تا ماه آینده خبری از پول نیست، حتی اگر پول خود را زودتر از موعد مقرر خرج کنند. به آنها بیاموزید پول های خود را برای نیازهای مختلف تقسیم بندی کنند و بخشی از پول را پس انداز نمایند. اینگونه کودکان یاد میگیرند که باید در قبال پولی که شما به او میدهید مسئولیت پذیر باشند و به درستی آن را خرج کنند.
4- رعایت نظم
معمولا بچهها انبوهی از وسایل بازی و خرده ریز برای خود دارند. دسته بندی و مرتب کردن وسایل بچهها را به خودشان بسپارید و آنها را تشویق کنید تا وسایل قدیمیشان را به دیگران ببخشند. میتوانید صندوقهای فانتزی و جذاب برای آنها تهیه کنید تا برای مرتب کردن وسایل شان تشویق شوند.
5- تعمیر و نگهداری
پس از اینکه فرزندتان نشان داد از عهدهی مراقبت از اسباب و لوازمش برمیآید، نوبت به کمک کردن در مراقب و نگهداری از چیزهای بزرگتر و مهمتر میرسد که به رسیدگی منظم نیاز دارند. بچهها با انجام کارهای خانه و به عهده گرفتن مسئولیت رسیدگی به برخی ماشینآلات و ابزارها، اتکای بیشتری به خود پیدا میکنند.
بچهها از همراهی پدرشان در فروشگاه ابزارفروشی لذت میبرند؛ بنابراین بهتر است چند نکته را در خانهداری به یاد بسپارید:
- سخت نگیرید. اشیاء میشکنند یا خراب میشوند. شاید تمیز کردن آشپزخانهی آبگرفتهتان برای شما کار خوشایندی نباشد، اما فرصت مناسبی برای آموزش کار تیمی به کودکان است.
- مشتاق یادگیری باشید. وقتی کودکان اشتیاق شما را برای آزمودن و انجام کارهای جدید مثل بتونهکاری و نقاشی دیوار ورآمدهی آشپزخانه میبینند، درمییابند که میتوانند مهارتهای جدیدی فرابگیرند، حتی اگر آن مهارتها فراتر از دامنهی دانش و توانایی آنها باشد.
- با روی خوش از دیگران کمک بگیرید. اگر کمرتان زیر انبوه کارهای خانه و بیرون از خانه خم شده است، میتوانید از این فرصت برای آموزش فرزندانتان استفاده کنید و از آنها بخواهید به شما کمک کنند تا طعم همکاری و لذت موفقیت گروهی را بچشند.
در کنار کار خانه، کارهایی مثل رسیدگی به حیاط و هرس کردن گیاهان هم چیزهای زیادی به کودکان یاد میدهد.
6- خانهداری در زندگی
انسان هر شغلی که داشته باشد باید بتواند کارهای خود و خانهاش را انجام دهد. میتوانید در انجام کارهای کوچک خانه مثل جدا کردن کاهوها و چیدن نانها از کودکان کمک بگیرید و یا از آنها بخواهید لباسهایشان را در ماشین لباسشویی بیندازند. در هنگام خرید کردن کودکان را نیز با خودتان ببرید و آنها را با مواد غذایی و ملاحظات اقتصادی آشنا کنید. با یادگیری تدریجی کارهای خانه، کودکان در بزرگسالی به خوبی میتوانند از عهده کارهای شخصی خانه شان بربیایند.
7- عادتهای سودمند
عادتهای خوب (یا بد) در زندگی خانوادگی شکل میگیرند. عادتهای خوب را تمرین کنید. سعی کنید به همراه همهی خانواده همیشه غذای سالم بخورید. در مراودات و روابط روزمره بر نگاه مثبت و سالم به جسم و بدن تأکید کنید. در انتخاب گفتار و واژگان و اثر آن بر برداشت کودک از خودش (مثبت یا منفی) دقت کنید.
ممکن است لازم باشد نکتههای مهم بهداشتی مانند گرفتن ناخنها، استفاده از صابون و تعویض منظم لباس زیر را به کودکان بیاموزید. آموزش این نکتهها توجه پیوستهی شما را میطلبد. نباید اجازه بدهید کودکان در بهداشت شخصی و مراقبت از خودشان تنبلی کنند.
8- مهارت تصمیمگیری
مهارت تصمیمگیری یکی از بزرگترین مهارتهای لازم در زندگی است. از فرزندانتان بخواهید اهدافشان برای آینده را بنویسند و سپس در مورد کارهای لازم برای رسیدن به اهدافشان با آنها صحبت کنید. به آنها بیاموزید که در مسیر رسیدن به اهدافشان باید به شواهد و مدارک تکیه کنند و با اطمینان تصمیم بگیرند. همچنین در هنگام تصمیم گیری کودکان، مزایا و معایب آن تصمیم را بگویید و سپس تصمیمگیری را به عهده خود او بگذارید. هرچقدر که کودک شما بتواند تصمیمهای درست و بیشتری بگیرد اعتماد به نفس او نیز افزایش پیدا میکند.